Project Meanderende Maas gaat de dijk van Ravenstein tot de sluis bij Lith veiliger maken, de Maas meer ruimte geven en de kansen benutten om het gebied mooier en economisch sterker te
maken.
In deze video laten we zien hoe 10 organisaties samen met de omgeving, vormgeven aan de toekomst van het gebied, met oog voor de bestaande kwaliteiten. Rijk en regio investeren samen in
Meanderende Maas. Dit past in het Nederlandse Hoogwaterbeschermingsprogramma, de grootste dijkversterkingsoperatie sinds de Deltawerken. Het resultaat is in 2028: een sterkere dijk en een
prachtig gebied met ruimte voor mens, rivier en natuur. Veilig en mooi.
De interactieve kaart over het voorlopig ontwerp Meanderende Maas laat zien waar we maatregelen in het projectgebied gaan uitvoeren voor:
Dijkversterking aan Brabantse zijde van Ravenstein tot Lith. De dijk aan de Gelderse
zijde is veilig
Ruimte voor de rivier aan Gelderse en Brabantse zijde.
Het mooier en economisch sterker maken van het gebied met natuur, uitbreiding
recreatieve en toeristische mogelijkheden en een betere toegang tot de haven van
Oss.
Impressies toekomstige situatie
In komend jaar gaan we nog veel preciezer kijken hoe de maatregelen tot in detail eruitzien. De visualisaties in de interactieve kaart geven een impressie van de toekomstige situatie. Het
is de stand van nu, het voorlopig ontwerp, er kan nog wel wat veranderen.
Het voorlopig ontwerp gaan we in 2021 samen met de aannemer verder uitwerken tot definitief ontwerp. Medio 2022 is het definitief ontwerp gereed voor de terinzagelegging en inspraak. Na de
definitieve besluiten start de uitvoering in 2023.
Aan de interactieve kaart zijn geen rechten te ontlenen.
Sterke dijk met behoud karakteristieke bomen bij dorpen
|
We maken de dijk stabiel, voldoende hoog en voorkomen dat er zand onder de dijk wegspoelt, piping genoemd. In de kaart kunt u 49 locaties aanklikken om het profiel voor die specifieke
locatie van de dijk tussen Ravenstein en Lith te bekijken. In onderstaande video krijgt u uitleg over wat u ziet in de profielen. Als u op de kaart inzoomt, ziet u meer informatie.
Meer informatie over ontwerp dijk
Op www.meanderendemaas.nl/dijk is per deelgebied het ontwerp nader toegelicht. Ook treft u informatie aan over hoe het ontwerp voor de dijk tot stand is gekomen en de vijftien veel gestelde
vragen en antwoorden over de dijkversterking.
Vervolg
Bij het tot in detail uitwerken van het definitief ontwerp van de dijk maken we gebruik van de informatie die wij van bewoners en eigenaren van gronden aan de dijk tijdens de dijktafels in
januari/februari 2021 hebben gekregen. We blijven daarbij in contact met bewoners via bijvoorbeeld keukentafelgesprekken en later dit jaar nog te plannen dijktafels.
Ruimte voor de Maas en nieuwe natuur
We maken ruimte voor de rivier, zowel aan de Gelderse als Brabantse zijde. Daarmee verlagen we de waterstand en is een geringere verhoging van de dijk mogelijk. De oude meanders van de Maas
maken we weer zichtbaar en zijn waardevol voor natuur, kwaliteit van het water (Kader Richtlijn Water) en recreatie.
Het creëren van ruimte voor de rivier biedt een unieke kans om een belangrijke bijdrage te realiseren aan een riviernatuurpark. Dit is een groot aaneengesloten natuurgebied langs de Maas.
Het gebied maakt deel uit van het programma Meer Maas van Natuurmonumenten, de Programmatische Aanpak Grote Wateren vanuit het Rijk en het Natuurnetwerk Brabant. Met het inrichten van
ongeveer 600 ha rivier- en moeraslandschap, voldoen we aan de opgave van Natuurnetwerk Brabant. Dit landschap bevat nieuwe geulen, rietmoerassen, struwelen en bossen en ook open
graslanden.
Kansen voor recreatie en versterking economie
Met de gebiedsmaatregelen ontstaat een nog aantrekkelijker gebied om te wonen, werken en te bezoeken. We houden hier rekening mee door de aanleg van een wandelnetwerk in de uiterwaarden en
diverse parkeervoorzieningen. De huidige fietspaden op de tuimeldijken verbreden we en we leggen op de dijk 6,5 km nieuwe fietspaden aan. De vaardiensten van de veerponten blijven
ongewijzigd.
Megen en Ravenstein zijn aantrekkelijke historische vestingstadjes en een belangrijke schakel in de Zuiderwaterlinie. Het gezicht van Megen aan de Maas versterken we door de historische
relatie met de rivier weer tot leven te brengen. Ravenstein gaan we nog meer herkenbaar maken als vestingstad aan de rivier. De haven van Oss maken we beter bereikbaar. Met een nieuwe
generatie bakenbomen langs de Maas behoudt de rivier haar eigen identiteit.
Lithoijen
Hier komt een moderne gronddijk met nieuwe weg. Waar de woningen aan de oostzijde van de rijbaan staan, wordt de bestaande dijk verhoogd. Deze dijk blijft afgesloten voor publiek. Op de
achtergrond ziet u de meander van de Hemelrijkse Waard.
Oijen
In de visualisatie ziet u de huidige Veerweg naar de veerpont. De Veerweg kruist de verhoogde tuimeldijk die afgesloten zal zijn voor publiek. In de uiterwaard komt een fietspad. De
toekomstige begroeiing in de uitwaard wordt ruiger en bloemrijker.
Maasbommel
De nieuwe geul ten westen van Maasbommel is zeer belangrijk voor de waterstandsdaling. Het ontwerp is daarop afgestemd qua ligging, lengte, breedte en diepte. Ook blijkt de geul goed voor de verbetering van de waterkwaliteit, waarvoor in dit gebied een taak ligt vanuit de Kader Richtlijn Water.
Langs het water komt een struinpad op de circa 1m verlaagde oever, maar nog 50cm boven zomerpeil. In het gebied loopt straks een fietspad, van de Oijenseveerweg (weg naar de pont) langs het zomerbed, verder langs de nieuw aan te leggen geul, tot aan de eerste bebouwing buitendijks bij Maasbommel.
Ossekamp
De Lelyzone, het gebied langs de rivier, graven we af naar +5.40 NAP en richten we in als natuurlijk grasland. Met de verlaging van 10 tot 70 cm, maar nog 50 cm boven zomerpeil, krijgt de
rivier flink meer ruimte. Op sommige plekken ontstaan smalle geulen en natuurvriendelijke oevers. Goed voor flora en fauna.
De oever van de bestaande geul in Lelyzone Ossekamp gaan we boven de waterlijn verflauwen. Goed voor de waterstandsdaling en flora en fauna.
Voor de kern van gebied Ossekamp is in het voorlopig ontwerp rivier- en moerasnatuur uitgewerkt met onder meer riet, struiken en ooibos. We verlagen de kern van het gebied en volgen daarbij
de afzettingslagen in de ondergrond die de rivier hier duizenden jaren geleden heeft afgezet (het zogenoemd reliëfvolgend ontgraven). Voor recreanten is er een struinpad, rolstoelpad en
langeafstandswandelpad. Via deze paden is een lage vogelkijkhut bereikbaar. De visualisatie van de vogelkijkhut is een voorbeeld, het ontwerp moeten we nog maken. De ontwikkeling van de
kern van Ossekamp is afhankelijk van de medewerking van de huidige grondeigenaren.
Macharen
Moderne gronddijk met nieuwe weg. Op de nieuwe steunberm aan de zijde van de rivier komt een verhard wandelpad. We voldoen hiermee aan de wens van de bewoners dat er voor hen en recreanten
een wandelpad blijft. Bij Bierbrouwerij Oijen maken we een opgang, zodat zij hun ‘aanloop’ kunnen behouden. We handhaven de lichte bocht in de weg. Om het oorspronkelijke verloop van de
dijk zichtbaar te houden en om de snelheid van de auto’s te beperken.
Verbetering toegang haven Oss
Met het verruimen van de monding van het Burgemeester Delenkanaal maken we de haven van Oss beter bereikbaar voor grote schepen. Dit verhoogt de veiligheid op het water.
Visualisatie voorkeursalternatief, 2019
Meander De Waarden
In De Waarden herstellen we de oude Maasloop. De meander is aangesloten op de Maas en bevaarbaar voor kleine bootjes. Ideaal voor een optimale beleving van landschap en natuur. Om de
locatie van het oude haventje van Megen herkenbaar te maken, verlagen we daar het maaiveld en komt er een vogelkijkhut.
Geïsoleerde geulen en natuurvriendelijke oevers zijn goed voor de kwaliteit van het water, flora en fauna. De verlaagde grond richten we in als natuurlijk grasland.
Recreatievaart op Burgemeester Delenkanaal
Vanuit de omgeving is de wens uitgesproken om een rondje te kunnen varen via het Burgemeester Delenkanaal. Er zijn serieuze zorgen geuit vanuit de gemeente Oss (beheerder buitenkanaal en
haven) over de veiligheid van recreanten op het Delenkanaal in combinatie met beroepsvaart en in relatie tot een recreatieve meerwaarde. Voor de eerstvolgende stuurgroep wordt een voorstel
voorbereid hoe we hier mee omgaan. Ook de scheepvaartveiligheid op de Maas wordt goed bekeken.
Visualisatie voorkeursalternatief, 2019
Megen
De Lelyzone, het gebied langs de rivier, graven we 1.1m tot 1.6 meter af naar +5.40m NAP, maar nog 50cm boven zomerpeil. De rivier krijgt daardoor flink meer ruimte. De verwachting is dat
de Lelyzone een paar keer per jaar onderloopt. De verlaagde grond richten we in als natuurlijk grasland met struinpad.
Op het verlaagde maaiveld planten we de nieuwe generatie bakenbomen. Daarmee garanderen we de markante lijn van bakenbomen in het landschap voor toekomstige generaties. In de visualisaties
ziet u de ontwikkeling van de nieuwe generatie bakenbomen door de jaren heen.
Megen
Het gezicht van Megen aan de Maas versterken we door de oude Maasloop aan weerszijden van het stadje te herstellen. Zo komt de historische relatie tussen de Maas en Megen weer tot leven.
Dit versterkt ook de ruimtelijke kwaliteit en geeft een impuls aan het woon- en leefklimaat.
Op deze plek komt een tuimeldijk met wandelpad erop. Ga naar het onderdeel Dijk voor het bekijken van de profielen.
Met de aanleg van een kleinschalige camping, camperplaats, parkeerlocatie en strandje verbeteren de recreatieve mogelijkheden.
Appeltern
Bij Appeltern gaan we het maaiveld verlagen naar +5.40m NAP, een verlaging van circa 70 cm, maar nog 50 cm boven zomerpeil. De ingang naar de oude meander maken we herkenbaar met daarop een
struinpad.
Op dit moment werkt initiatiefnemer SF Beton aan een plan voor de herontwikkeling van het terrein van de betoncentrale aan de dijk bij Appeltern. Hierin is op de plaats van de beoogde
maaiveldverlaging een instroomopening voorzien naar de huidige kleine plas bij de betoncentrale.
Ruim voordat de projectbesluiten en vergunningen voor Meanderende Maas in procedure gaan, kan de keuze worden gemaakt om de drempel te laten vervallen ten faveure van de opening, zoals
voorgesteld door SF-beton. Op dat moment moet zeker zijn dat het plan van initiatiefnemer SF Beton doorgaat (vergunbaar en haalbaar). Meanderende Maas en initiatiefnemer SF Beton zijn
hierover met elkaar in overleg.
Daarnaast onderzoekt SF Beton, samen met de gemeente West Maas en Waal, maatregelen om blauwalg in de Gouden Ham aan te pakken.
Diedensche Uiterdijk – waterstanden
Bij hoger water op de Maas stijgt ook de waterstand in de Diedensche Uiterdijk. Klik in de visualisatie op < of > voor het zien van de visualisaties bij verschillende waterstanden.
Inschatting hoe vaak waterstanden in de Diedensche Uiterdijk voorkomen:
5,0 m boven NAP: ongeveer 70 dagen per jaar
5,5 m boven NAP: ongeveer 4 dagen per jaar
6,3 m boven NAP: ongeveer eens in de 2 jaar
7,75 m NAP: ongeveer eens in de 15 jaar
Diedensche Uiterdijk
De huidige bomenlanen van Rulstraat en Maasakkerstraat dwars door de Diedensche Uiterdijk behouden we grotendeels. We maken er een fietspad en/of wandelpad van met een verlaging ter hoogte
van de meanders. Fietsend is er in de verte afwisselend zicht op bakenbomen, de tv-toren of de kerktoren van Megen.
Demen-Dieden en Oeverzone Diedensche Uiterdijk
Natuurmonumenten heeft voor dit gebied plannen gemaakt voor het verlagen van de uiterwaarden met erin (neven)geulen. In samenwerking met Rijkswaterstaat, Van de Wetering en K3Delta zijn de
plannen in uitvoering. Het project levert een belangrijke bijdrage aan de doelstellingen van project Meanderende Maas, waaronder de waterstandsdaling en natuurontwikkeling.
Demen-Dieden
Vanwege de aanwezigheid van woningen en cultuurhistorisch waardevolle gebouwen langs de dijk, zoals het kerkje en de molen Stella Polaris, gaan we de dijk aan de rivierzijde versterken als
tuimeldijk, met erop een fietspad. De bestaande dubbele bomenrij blijft behouden.
Demen-Dieden
Vanwege de aanwezigheid van woningen en cultuurhistorisch waardevolle gebouwen langs de dijk, zoals het kerkje en de molen Stella Polaris, gaan we de dijk aan de rivierzijde versterken als
tuimeldijk, met erop een fietspad. De bestaande dubbele bomenrij blijft behouden.
Nieuwe generatie bakenbomen
De huidige bakenbomen zijn circa 80 jaar geleden geplant. Als baken voor de scheepvaart na de kanalisatie om de loop van de vaargeul te zien bij hoogwater.
Meanderende Maas wil een nieuwe generatie bakenbomen mogelijk maken om de markante lijn van bakenbomen in het landschap voor toekomstige generaties te behouden én de Maas haar eigen
identiteit.
Door de hoge leeftijd van de huidige bomen zullen er de komende decennia steeds meer bomen omvallen. Met als gevolg dat de bomen niet meer als een samenhangende structuur waarneembaar zijn.
Vanuit project Meanderende Maas willen we zorgdragen voor een nieuwe generatie bakenbomen. Door de aanplant van jonge bomen op het veelal verlaagde maaiveld past het binnen de nieuwe
inrichting van het gebied.
Betrokken overheden gaan op initiatief van de provincie Noord-Brabant afspraken maken over toekomstig eigendom, beheer en onderhoud. We benutten de slagkracht en de samenwerking vanuit het
project om voor Meanderende Maas praktische voorstellen uit te werken. Dit is belangrijk voorwerk voor de hele bedijkte Maas.
In bijgaande visualisaties ziet u dat waar mogelijk wij de nieuwe generatie bakenbomen planten tussen de bestaande bakenbomen.
’t Veerhuis
De weg behoudt de huidige hoogte. De dijkversterking vindt plaats met een tuimeldijk met wandelpad erop. In de visualisatie is de tuimeldijk te zien rechts van het terras van ’t
Veerhuis.
RWZI – zonnepanelen
Waterschap Aa en Maas wil in 2030 alle energie die ze verbruikt, zelf opwekken. Hiervoor produceert het waterschap grootschalig biogas uit rioolslib en liggen er zonnepanelen op al haar
geschikte daken. Dat is nog niet genoeg. Daarom legt het waterschap velden met zonnepanelen aan bij haar rioolwaterzuiveringen. Ook in Oijen. Het waterschap ontwikkelt hier op eigen
terrein aan weerszijden van de zuivering natuurvriendelijke zonneweides.
Nieuwe generatie bakenbomen
De huidige bakenbomen zijn circa 80 jaar geleden geplant. Als baken voor de scheepvaart na de kanalisatie om de loop van de vaargeul te zien bij hoogwater. Alle projectpartners zijn het
erover eens dat de bakenbomenstructuur in het Maaslandschap als iconisch element behouden moet blijven.
Door de hoge leeftijd van de bomen zullen er de komende decennia steeds meer bomen omvallen, waardoor een verbrokkeld beeld ontstaat. Daarom is enkele jaren geleden door alle gemeenten,
provincies en Rijkswaterstaat begonnen met een bakenbomenstrategie voor de hele bedijkte Maas, van Sambeek tot Geertruidenberg.
Vanuit project Meanderende Maas zorgen we voor een nieuwe generatie bakenbomen binnen de nieuwe inrichting van het gebied. Dat doen we door de aanplant van jonge bomen op het veelal
verlaagde maaiveld. Daarmee garanderen we de markante lijn van bakenbomen in het landschap voor toekomstige generaties.
In de visualisatie bij Megen ziet u de ontwikkeling van de nieuwe generatie bakenbomen door de jaren heen.
Maasbommel
De Veerweg blijft op de huidige hoogte van circa +6,7 NAP. Aan beide zijden verlagen we het maaiveld. Westelijk van de Veerweg verlagen we het maaiveld circa 1m en oostelijk ter plaatse van
het camperterrein circa 1,3m. Na verlaging ligt het terrein nog een halve meter boven stuwpeil en zal het grootste deel van het jaar bruikbaar zijn als camperterrein.
De Waarden
De Lelyzone van De Waarden, het gebied langs de rivier, graven we 1m tot 1,2m af naar +5.40 m NAP, maar nog 50cm boven zomerpeil. In de Lelyzone komt een nevengeul (strang) die is verbonden
met de Maas. Zo krijgt de rivier flink meer ruimte.
In het ontwerp voor De Waarden is rivier- en moeraslandschap met stroomdalgraslanden opgenomen. Met ooibos en wandel- en struinpaden. We verlagen de kern van het gebied en volgen daarbij de
afzettingslagen in de ondergrond die de rivier hier duizenden jaren geleden heeft afgezet (het zogenoemd reliëfvolgend ontgraven). De ontwikkeling van de kern van De Waarden is afhankelijk
van de medewerking van de huidige grondeigenaren.
De veerpont blijft bereikbaar via de Tienmorgenstraat en de twee bruggen over de meander.
Ravenstein
Er is afgelopen tijd uitgebreid studie gedaan naar de mogelijkheden van dijkversterking in combinatie met het versterken van het karakter van Ravenstein als vestingstad binnen de
Zuiderwaterlinie. De bereikbaarheid van De Heus en de inpassing van het terras van restaurant ’t Veerhuis is ook intensief onderzocht. In het voorlopig ontwerp houden we rekening met
archeologische waarden en de karakteristieke bomen. Geheel in lijn met het voorkeursalternatief.
Voor de dijkversterking bij Ravenstein is een combinatie van verschillenden typen dijk de beste oplossing. De kart van de dijk bevat van alle vier de typen een dwarsprofiel.
Van het spoor tot aan het westelijk rondeel komt een tuimeldijk om de
karakteristieke bomen te sparen.
Van het westelijk rondeel tot voorbij het oostelijke rondeel komt een damwand, bekleed als vestingmuur. De bekleding maakt onderdeel uit van project Meanderende Maas. De betrokken
partners hebben er vertrouwen in dat de benodigde financiering hiervoor rond komt.
Voor de bereikbaarheid van De Heus komt er in de damwand een afsluitbare opening, een zogenaamde coupure. Hiermee voorkomen we een toename van overlast voor de omgeving.
Bij proefboringen in december 2020 is een derde rondeel ontdekt. De gevolgen en mogelijke inpassing hiervan wordt in het definitief ontwerp uitgewerkt.
De huidige weg laten we ongemoeid, die blijft liggen.
Het ontwerp gaan we nog nader uitwerken.
Het waterschap is verzocht om de hoogte van de kademuur te heroverwegen en
deze lager aan te leggen. De bezwaren richten zich op het verlies aan uitzicht,
effecten op geluidsoverlast en het verstoren van de historische/ruimtelijke
verbinding tussen de stad en uiterwaarden/Maas. Deze punten worden met de
betrokkenen besproken.
Van het oostelijk rondeel tot en met ‘t Veerhuis komt een tuimeldijk met wandelpad om de bestaande bomen te sparen en het terras van ’t Veerhuis in te passen.
Vanaf ‘t Veerhuis tot aan de A50 komt een moderne gronddijk met daarop een nieuwe weg met hetzelfde wegprofiel als nu.
Diedensche Uiterdijk
De Lelyzone, het gebied langs de rivier, verlagen we voor de ruimte voor de rivier. Langs de Maas komen bloemrijke graslanden met een weids uitzicht. Op de rand van de Lelyzone komt een
vogelkijkplek, bereikbaar via het Lange-Afstand-Wandelpad.
De oude Maasloop maken we herkenbaar door een aaneenschakeling van geulen, poelen en plassen, afgesloten van de rivier. De aanwezige poelen en plassen in het zuiden behouden we. Er ontstaat
rivier- en moerasnatuur.
De huidige bomenlanen van Rulstraat en Maasakkerstraat dwars door de Diedensche Uiterdijk behouden we grotendeels. We maken er een fietspad en/of wandelpad van met een verlaging ter hoogte
van de meanders. Fietsend is er in de verte afwisselend zicht op bakenbomen, de tv-toren of de kerktoren van Megen. De bestaande camping is met de auto vanaf Megen via de Rulstraat
bereikbaar.
Verder van de Maas af in de stroomluwe delen komen bomen, struikgewas en circa 50 ha ooibos. Er is afwisseling tussen open en dicht begroeide delen.
Op de plek van het voormalige ‘Huis te Maasakker’ komt een hoogwatervluchtplek voor de dieren.
Ter hoogte van de tv-toren komt een parkeerplaats.