Intro animatie achtergrond
NuStraks
Home Legenda
Legenda
Sluiten

Video voorlopig ontwerp Meanderende Maas (korte versie

September 2021

Video voorlopig ontwerp Meanderende Maas

Juni 2021

Wat kan er mis gaan en hoe lossen we het op?

December 2020

Video voorkeursalternatief Meanderende Maas

April 2020

Project Meanderende Maas gaat de dijk van Ravenstein tot de sluis bij Lith veiliger maken, de Maas meer ruimte geven en de kansen benutten om het gebied mooier en economisch sterker te maken. In deze video laten we zien hoe 10 organisaties samen met de omgeving, vormgeven aan de toekomst van het gebied, met oog voor de bestaande kwaliteiten. Rijk en regio investeren samen in Meanderende Maas. Dit past in het Nederlandse Hoogwaterbeschermingsprogramma, de grootste dijkversterkingsoperatie sinds de Deltawerken. Het resultaat is in 2028: een sterkere dijk en een prachtig gebied met ruimte voor mens, rivier en natuur. Veilig en mooi.

Meanderende Maas uitgelegd in een animatievideo

December 2017
Uitklappen
Lees toelichting
Inklappen
Button

Navigatie

Interactie

Introductie

Het definitief ontwerp Meanderende Maas voor de dijkversterking, rivierverruiming en gebiedsontwikkeling is bijna af. In deze nieuwe kaart ziet u het tussenresultaat, inclusief een aantal nieuwe impressies van de toekomstige situatie. In het najaar als het ontwerp is afgerond, gaan we de toelichtingen en beelden aanvullen.

In het afgelopen jaar is het ontwerp van de maatregelen verder uitgewerkt. Het ontwerp van de dijk en rivier & uiterwaarden is op een groot aantal plaatsen verbeterd. Op veel plaatsen is er:

De ingebrachte kennis en ervaring van aannemer Boskalis en haar adviseur Royal HaskoningDHV is van grote waarde. Ook hebben we diverse opmerkingen van bewoners en ondernemers verwerkt.

Er volgen nog verbeteringen naar aanleiding van:

Waar nodig informeren wij bewoners of bedrijven als er voor hun relevante zaken nog wijzigen in het ontwerp.

Eind dit jaar start naar verwachting de tervisielegging waarbij er ook gelegenheid is om een zienswijze in te dienen. Dit zal breed bekend gemaakt worden, inclusief informatiebijeenkomsten. De start van de werkzaamheden is medio 2023 voorzien, de dijk moet eind 2025 klaar zijn en de overige maatregelen eind 2028.

Aan de interactieve kaart zijn geen rechten te ontlenen.

Sterke dijk met behoud karakteristieke bomen bij dorpen

We maken de dijk stabiel, voldoende hoog en voorkomen dat er zand onder de dijk wegspoelt, piping genoemd. In de kaart kunt u 27 locaties aanklikken om het profiel voor die specifieke locatie van de dijk tussen Ravenstein en Lith te bekijken.

Meer informatie over ontwerp dijk

Op www.meanderendemaas.nl/dijk is per deelgebied het ontwerp nader toegelicht. Ook treft u informatie aan over hoe het ontwerp voor de dijk tot stand is gekomen en de veel gestelde vragen en antwoorden over de dijkversterking.

Vervolg

Er volgen nog verbeteringen naar aanleiding van:

Waar nodig informeren wij bewoners of bedrijven als er voor hun relevante zaken nog wijzigen in het ontwerp.

Bewoners en eigenaren van gronden aan de dijk kunnen met vragen terecht bij omgevingsmanager Peter Rutten: prutten@aaenmaas.nl

Eind dit jaar start naar verwachting de tervisielegging waarbij er ook gelegenheid is om een zienswijze in te dienen. Dit zal breed bekend gemaakt worden, inclusief informatiebijeenkomsten. De start van de werkzaamheden is medio 2023 voorzien, de dijk moet eind 2025 klaar zijn en de overige maatregelen eind 2028.

Ruimte voor de Maas en nieuwe natuur

We maken ruimte voor de rivier, zowel aan de Gelderse als Brabantse zijde. Daarmee verlagen we de waterstand en is een geringere verhoging van de dijk mogelijk. De oude meanders van de Maas maken we weer zichtbaar en zijn waardevol voor natuur, kwaliteit van het water (Kader Richtlijn Water) en recreatie.

Het creëren van ruimte voor de rivier biedt een unieke kans om een belangrijke bijdrage te realiseren aan een riviernatuurpark. Dit is een groot aaneengesloten natuurgebied langs de Maas. Het gebied maakt deel uit van het programma Meer Maas van Natuurmonumenten, de Programmatische Aanpak Grote Wateren vanuit het Rijk en het Natuurnetwerk Brabant. Met het inrichten van ongeveer 600 ha rivier- en moeraslandschap, voldoen we aan de opgave van Natuurnetwerk Brabant. Dit landschap bevat nieuwe geulen, rietmoerassen, struwelen en bossen en ook open graslanden. Voor delen van de Ossekamp. De Waarden en de Diedensche Uiterdijk is de uitvoering van het ontwerp afhankelijk van de overeenstemming met particuliere grondeigenaren.

Kansen voor recreatie en versterking economie

Met de gebiedsmaatregelen ontstaat een nog aantrekkelijker gebied om te wonen, werken en te bezoeken. We houden hier rekening mee door de aanleg van een wandelnetwerk in de uiterwaarden en diverse entrees. De huidige fietspaden op de tuimeldijken verbreden we en we leggen op de dijk 6,5 km nieuwe fietspaden aan. De vaardiensten van de veerponten blijven ongewijzigd.

Megen en Ravenstein zijn aantrekkelijke historische vestingstadjes en een belangrijke schakel in de Zuiderwaterlinie. Het gezicht van Megen aan de Maas versterken we door de historische relatie met de rivier weer tot leven te brengen. Ravenstein gaan we nog meer herkenbaar maken als vestingstad aan de rivier. Het burgemeester Delenkanaal maken we makkelijker om in te varen vanaf de Maas. Met een nieuwe generatie bakenbomen langs de Maas behoudt de rivier haar eigen identiteit.

Recreatiemogelijkheden verder uitgewerkt

In de afgelopen periode zijn de routes om te struinen, wandelen en fietsen verder uitgewerkt. Een aantal zijn ook toegankelijk met een rolstoel. De routes sluiten aan op de bekende wandel- en fietsknooppuntenroutes.

In het ontwerp zijn zogenoemde ‘hoofd- en nevenentrees’ opgenomen. Dit zijn de plaatsen aan de randen van het gebied waarvandaan bezoekers de uiterwaarden in kunnen gaan om te recreëren.

Verspreid over het gebied zijn er in het ontwerp ook aanlegsteigertjes om te kunnen gaan kanoën, een strandje, vogelkijkhutten, een uitkijktoren en visstekken opgenomen.

Maasbommel

De nieuwe geul ten westen van Maasbommel is heel belangrijk voor waterstandsverlaging bij hoogwater. Het ontwerp is daarop afgestemd qua ligging, lengte, breedte en diepte. De geul krijgt in het midden een diepte van 3m en werken we af met een kleilaag. De nieuwe geul met flauwe oevers is ook goed voor de verbetering van de kwaliteit van het water en flora en fauna. Die verbetering is een van de doelen van project Meanderende Maas vanuit de Kader Richtlijn Water.

Het maaiveld verlagen we door de rijke toplaag te verwijderen. Daardoor kan er een gevarieerdere begroeiing ontstaan, goed voor de biodiversiteit.

Langs het water komt een struinpad op de circa 1m verlaagde oever naar NAP+ 5.40m, maar nog 50cm boven zomerpeil. In het gebied loopt straks een fietspad, van de Oijenseveerweg (weg naar de pont) langs het zomerbed, verder langs de nieuw aan te leggen geul, tot aan de eerste bebouwing buitendijks bij Maasbommel.

Op verzoek van de bewoners en de dorpsraad blijven we met de verlaging van de oever en de aanleg van het fietspad buiten de particuliere eigendommen in de uiterwaarden.

Aan de Gelderse zijde staan tussen de veerponten ongeveer 60 bomen waarvan circa 30 grote populieren, de zogenaamde bakenbomen. De huidige bakenbomen zijn aan het einde van hun natuurlijke levensduur en vallen her en der al om. In de komende jaren zullen er steeds meer bomen omvallen. Daarom is er vanuit de provincies Noord-Brabant en Gelderland en de gemeenten van Boxmeer tot Geertruidenberg het voornemen om te komen tot een nieuwe generatie bakenbomen. Op 11 maart hebben drie wethouders in Batenburg, Appeltern en Megen aan dat voornemen invulling gegeven door de eerste drie exemplaren van de nieuwe generatie bakenbomen te planten.

Waar sprake is van het verlagen van het maaiveld langs de rivier voor de waterstandsdaling, zoals bij Maasbommel, is het handhaven van de bestaande bomen niet mogelijk. Op deze locaties zullen, naast het planten van nieuwe bakenbomen, de bestaande bakenbomen moeten worden gekapt. In onderzoek is of en hoe dit geleidelijk kan plaatsvinden.

Ossekamp

De Lelyzone van de Ossekamp, het gebied langs de rivier, graven we 1m tot 1,2m af naar +5.40 m NAP, maar nog 50cm boven zomerpeil. In de Lelyzone komen geïsoleerde geulen die bij een normale waterstand niet in verbinding staan met de Maas. Dat is goed voor de waterkwaliteit.

Het ontwerp voor de Ossekamp bestaat uit een open rivierenlandschap bestaande uit vochtig-, kruiden- en faunarijk en droog grasland, met daarbinnen ruimte voor afwisseling met plukken struweel en ruigte. Bij kasteel Oijen is het herstel van een deel van de oude haven opgenomen in het ontwerp om de cultuurhistorie te kunnen beleven. In de uiterwaard komt onder meer een rolstoelvriendelijk pad.

Zelfrealisatiegebieden

In zowel de Diedensche Uiterdijk, Ossekamp als De Waarden liggen ‘zelfrealisatiegebieden’. ‘Voor deze gebieden maakt projectteam Meanderende Maas wel een volledig ontwerp, maar de gebieden maken geen deel uit van de realisatie vanaf 2023. De gebieden zijn namelijk in particulier eigendom. Realisatie van deze gebieden kan pas starten als de gronden in goed overleg zijn verworven of als de grondeigenaar zelf initiatief neemt om dit te realiseren.

Verbetering toegang haven Oss

Met het verruimen van de monding van het Burgemeester Delenkanaal maken we de haven van Oss beter bereikbaar voor grote schepen. Dit verhoogt de veiligheid op het water.

Megen

Het gezicht van Megen aan de Maas versterken we door de oude Maasloop aan weerszijden van het stadje te herstellen. Zo komt de historische relatie tussen de Maas en Megen weer tot leven. Dit versterkt ook de ruimtelijke kwaliteit en geeft een impuls aan het woon- en leefklimaat.

Appeltern

Bij Appeltern gaan we de drempel naar de kleine plas nabij de veerstoep verlagen naar +5.40m NAP. Het is een verlaging van circa 70 cm, maar nog 50 cm boven zomerpeil van de Maas. Om bij hoog water opstuwing van het water te voorkomen verwijderen we bomen en andere begroeiing. Voor deze beplanting en de aanwezige dassenburcht zorgen we voor compensatie. We maken de ingang naar de oude meander herkenbaar.

Onafhankelijk van Meanderende Maas gaat de initiatiefnemer SF Beton door met het plan voor de herontwikkeling. Beide partijen houden contact, bijvoorbeeld op het vlak van ecologie.

Klei-inkassing in plaats van pipingbermen

Over een lengte van 9,5 km verspreid over vier dijktrajecten zijn de lange pipingbermen en/of constructies aan de bewoonde zijde vervallen. Er is een betere oplossing om het probleem van piping, het ontstaan van kanaaltjes (pipes) onder de dijk, tegen te gaan: we gaan aan de rivierzijde van de dijk, onder de bestaande teelaardelaag, een circa 2,5 meter dikke kleilaag aanbrengen (zie tekening). We noemen dit ‘klei-inkassing’. De dikke kleilaag voorkomt dat een ‘pipe’ in contact kan komen met het buitenwater.

Voor de stabiliteit van de dijk zijn er nog wel kleine bermen nodig aan de bewoonde zijde van de dijk. Een win-winsituatie: minder hinder voor de bewoners en ondernemers én winst voor duurzaamheid. We gebruiken namelijk klei die vrijkomt met het uitgraven van de uiterwaarden voor de dijkversterking, in plaats van stalen damwanden die bij de productie veel CO2 veroorzaken.

Uitleg verdwijnen pipingberm

Nieuwe generatie bakenbomen

De huidige bakenbomen zijn circa 80 jaar geleden geplant. Als baken voor de scheepvaart na de kanalisatie om de loop van de vaargeul te zien bij hoogwater. Alle projectpartners zijn het erover eens dat de bakenbomenstructuur in het Maaslandschap als iconisch element behouden moet blijven.

Door de hoge leeftijd van de bomen zullen er de komende decennia steeds meer bomen omvallen, waardoor een verbrokkeld beeld ontstaat. Daarom is enkele jaren geleden door alle gemeenten, provincies en Rijkswaterstaat begonnen met een bakenbomenstrategie voor de hele bedijkte Maas, van Sambeek tot Geertruidenberg.

Vanuit project Meanderende Maas zorgen we voor een nieuwe generatie bakenbomen binnen de nieuwe inrichting van het gebied. Dat doen we door de aanplant van jonge bomen op het veelal verlaagde maaiveld. Daarmee garanderen we de markante lijn van bakenbomen in het landschap voor toekomstige generaties.

In de visualisatie bij Megen ziet u de ontwikkeling van de nieuwe generatie bakenbomen door de jaren heen.

De Waarden

De Lelyzone van De Waarden, het gebied langs de rivier, graven we 1m tot 1,2m af naar +5.40 m NAP, maar nog 50cm boven zomerpeil. In de Lelyzone komen geïsoleerde geulen die bij een normale waterstand niet in verbinding staan met de Maas. Dat is goed voor de waterkwaliteit.

Het ontwerp voor De Waarden bevat een groot aaneengesloten moeras- en rivierlandschap met extra ooibos en rietmoeras. De herstelde meander met rietmoers van 1,5 km is bevaarbaar voor kleine sloepjes met toegang tot oude haven, een vogelkijkhut en een hoogwatervluchtplaats voor de dieren. Voor de veiligheid van recreanten en de beroepsvaart is afgezien van de aansluiting van de meander op het burgemeester Delenkanaal. De veerpont blijft bereikbaar.

Zelfrealisatiegebieden

In zowel de Diedensche Uiterdijk, Ossekamp als De Waarden liggen ‘zelfrealisatiegebieden’. ‘Voor deze gebieden maakt projectteam Meanderende Maas wel een volledig ontwerp, maar de gebieden maken geen deel uit van de realisatie vanaf 2023. De gebieden zijn namelijk in particulier eigendom. Realisatie van deze gebieden kan pas starten als de gronden in goed overleg zijn verworven of als de grondeigenaar zelf initiatief neemt om dit te realiseren.

Ravenstein

In Ravenstein is naar aanleiding van bezwaren van bewoners de hoogte van de waterkering aangepast van 12,5 + NAP naar 11,9 + NAP, zodanig dat we deze in de toekomst makkelijk kunnen verhogen. Het ontwerp van de waterkering en de omliggende omgeving zijn we nu verder aan het detailleren en wordt daarna met belanghebbenden in de omgeving besproken. Op de pagina dijk in deze interactieve kaart is het profiel ter hoogte van de oude stad aan te klikken. Of kijk op www.meanderendemaas.nl/dijk voor de informatie die tijdens de dijktafels in mei jl. is gepresenteerd.

Verbetering verkeersveiligheid N625 bij Lithoijen

Provincie Noord-Brabant en gemeente Oss hebben een oplossing bedacht voor het verbeteren van de verkeersveiligheid op de N625 daar waar de provinciale weg en de dijk samenvallen. Met de aanleg van een veilige oversteekplaats met middeneiland, een geleiderail en een ontbrekend stuk wandel-/fietspad over een lengte van ruim 200 meter komt er een veilige route voor wandelaars en fietsers van de Lithoijensedijk naar het complex van de Máximasluizen. Deze werkzaamheden koppelen we aan project Meanderende Maas. Het ontwerp van deze verkeersoplossing zijn we momenteel verder aan het uitwerken.